Huidbehandelingen

PUVA

  • Geschreven door dr. M.D. Njoo - Dermatoloog
  • (224)
  • Laatste update: 26-03-2024
  • E-mail

Voor wie is PUVA bedoeld ?

Patiënten met (ernstige) psoriasis, vitiligo, allerlei (ernstige) vormen van eczeem, en sommige jeukende huidaandoeningen.

Wat houdt de PUVA behandeling in ?

PUVA- therapie, wordt ook wel foto-chemo-therapie genoemd, waarbij met “foto” licht wordt bedoeld en met “chemo” de medicijnen die bij deze behandeling worden ingenomen. De PUVA behandeling bestaat achtereenvolgens uit:
1. Het innemen van een medicijn, het zgn. psoraleen. Meestal wordt hiervoor gebruikt het 8 methoxy psoraleen, ook wel aangeduid met de afkorting 8-MOP; De psoralenen zijn van plantaardige herkomst (bereklauw). Het medicijn wordt zowel in tablet- als in capsulevorm in de handel gebracht. Bij sommige huidziekten wordt het ook wel plaatselijk op de huid aangebracht in een zalf, gelvorm of vloeistof. In plaats van een capsulevorm kan het ook anaal worden ingebracht m.b.v. een klysma.
2. Na inname van de medicijnen wordt de huid bestraald en wel met UV-A. Ook in zonlicht zit ultraviolet licht (UV-A en UV-B).
Bovenstoonde combinatie van medicijnen en ultraviolet licht verklaart meteen de afkorting PUVA: P is psoraleen en UV-A is ultravialet -A.

HOE GAAT DE BEHANDELING IN ZIJN WERK ?
Na het innemen van de medicijnen komt het 8-MOP vanuit de darm in het bloed en bereikt van daaruit de huid. Ongeveer 2 uur na het innemen is de concentratie in het bloed het hoogst. Indien een klysma wordt gebruikt is de concentratie al na een half uur maximaal. Op het moment dat deze maximale concentratie wordt bereikt kan men het beste met de UVA- bestraling beginnen. Deze tijden kunnen van patiënt tot patiënt sterk wisselen. In de huid wordt het 8-MOP door de bestraling met UV-A aktief (zonder UV-A doet het niets). Het aktieve 8-MOP is in staat de cellen van de huid te veranderen zodat deze zich minder snel kunnen delen. Het is bekend dat bij psoriasis de huid cellen zich snller delen dan normaal. Men neemt aan dat door de PUVA behandeling deze celdelingen worden afgeremd zodat de huidafwijkingen bij psoriasis kan verbeteren. Omdat de UV-A niet dieper komt dan de huid zelf, bereikt het niet de inwendige organen. Het onbelichte 8-MOP dat in de andere organen dan de huid zit wordt dus niet aktief en doet niets. Als iemand te veel PUVA krijgt kan roodheid van de huid ontstaan die op zonnebrand lijkt.
Gedurende de lichtbehandeling “in de kast” moet u een speciale bril dragen die uw ogen beschermt. Deze “kast-bril” (let op: dit is geen zonnebril !) krijgt u bij aanvang van de therapie en moet u steeds meenemen als u voor behandeling komt.
Een lichte plaatselijk roodheid is niet altijd te vermijden en soms ook noodzakelijk om per patiënt de dosis te kunnen vinden die het gunstigst werkt.

Wat zijn de verwachte resultaten van PUVA ?

De PUVA-behandeling leidt bij ca. 90 procent van patiënten met psoriasis bij wie zij wordt toegepast, tot het geheel of grotendeels verdwijnen van de huidafwijkingen. In de regel wordt dit resultaat bereikt na een intensieve behandeling van 2 of 3 bestralingen per week tot een totaal van ongeveer 25 bestralingen. Andere huidziekten verbeteren pas na minimaal 30 behandelingen.
Het feit dat de huidafwijking na een kuur met PUVA verdwijnt betekent echter niet dat de huid voorgoed genezen is. Integendeel, PUVA therapie wordt beschouwd als een symptomatische behandeling en niet als een oorzakelijke behandeling. Na een rustperiode van 3-6 maanden is het heel goed mogelijk dat de huidziekte in alle hevigheid weer terugkomt. Het wordt daarom aangeraden om tijdens deze stopperiode de door uw arts voorgeschreven onderhoudstherapie met medicinale zalven door te gebruiken.
Bij vitiligo zijn er minimaal 80 – 200 behandelingen nodig om een acceptabele graad van repigmentatie te bereiken (Lees hierover meer in “UVB (311 nm)therapie voor vitiligo”).

Wat zijn de mogelijke bijwerkingen van PUVA ?

KORTE TERMIJN BIJWERKINGEN
1. Misselijkheid. Kan voorkomen worden door de 8-MOP capsules met melk e/o vast voedsel in te nemen. Ook kan de 8-MOP dosis verdeeld worden over twee porties, die circa 15-30 minuten na elkaar worden ingenomen. Bij het gebruik van een klysma treedt er minder vaak misselijkheid op.
2. Jeuk, roodheid , droge huid en andere huiduitslag. Hierbij dient men de arts te waarschuwen. Bij sommige patienten gaat de huid pijn doen. Ook blaren kunnen een enkele keer optreden. Bij droge huid kunt u de arts vragen om een invettende zalf voor te schrijven. Deze zalf kunt u meermalen per daag aanbrengen.
3. Haargroei. Meestal plaatselijk en niet hinderlijk
4. Hoofdpijn en duizeligheid
5. Vermoeidheid

LANGE TERMIJN BIJWERKINGEN:
Huidkanker en vroege veroudering van de huid. Het is bekend dat langdurige en overmatige zonblootstelling een versnelde veroudering van de huid en huidkanker kan veroorzaken, vooral bij mensen met een blanke huid. Deze lange termijn bijwerkingen zijn ook beschreven bij patiënten die langdurig met PUVA werden behandeld. Het risico hierop proberen we zoveel mogelijk te reduceren door :
– grenzen te stellen aan de duur van de behandelkuur.
– voldoende rustdagen in te stellen tussen de opeenvolgende behandelingen in.
– de nodige voorzorgmaatregelen te treffen tegen overmatige zonblootstelling (lees hieronder)
– regelmatig bloedonderzoek te doen, alhoewel er tot nu toe geen relevante afwijkingen in het bloed zijn gevonden bij patiënten die met PUVA zijn behandeld.

Waar moet u opletten als u met PUVA wordt behandeld ?

1. Beschermende maatregelen tegen zonlicht.
– Omdat UVA-A ook in zonlicht voorkomt, is het noodzakelijk om na het innemen van de capsules of klysma zon blootstelling te vermijden. Op dagen dat u de 8-MOP gebruikt moet u niet in de zon gaan zitten, ook niet achter vensterglas. Verder moet u de huid zoveel mogelijk met kleding bedekken. Wanneer zonlicht niet kan worden vermeden moet u een zonnebrand creme gebruiken, ook op de lippen.
– Ook de ogen worden overgevoelig voor zonlicht. Doordat de capsules 8 uur werkzaam blijven is het raadzaam om nadat u de capsules heeft ingenomen uw ogen te beschermen met een zonnebril die UV A-stralen tegenhoudt. UV A-licht is namelijk ook een bestanddeel van zonlicht (ook achter een raam), TL-licht en van TV-stralen. Blijf de zonnebril dragen tot de capsules zijn uitgewerkt, dus tot 8 uur na de lichtbehandeling.
– Over het algemeen raden we patiënten af om gedurende de PUVA behandeling de huid aan extra ultraviolette stralen bloot te stellen, hetzij aan de natuurlijke zonlicht of aan de UV-stralen van een zonnehemel-/ bank.
2. Het gebruik van alcohol tijdens de behandelingsperiode is af te raden. De 8-MOP capsules bevatten namelijk stoffen die door de lever moeten worden afgebroken, waardoor deze in combinatie met alcoholgebruik te zwaar belast wordt.
3. Tijdens de PUVA-behandeling moet u ook geen andere géneesmiddelen inwendig gebruiken zonder dat de behandelend arts hiervan op de hoogte is gesteld. Sommige geneesmiddelen kunnen tijdens zo’n behandeling ongewenste invloeden hebben. U moet daarmee voorzichtig zijn.
4. In het algemeen is gezinsuitbreiding tijdens PUVA-behandeling van man of vrouw niet toegestaan. U zult dus voor een doeltreffende anticonceptie moeten zorgen.
5. Mannen wordt aangeraden een kleine onderbroek of een string te dragen tijdens de lichtbehandeling. Dit is om de genitaliën te beschermen tegen een teveel aan UVA-straling.
6. Voor psoriasis patienten is het verstandig om op de dagen dat u wordt behandeld thuis eventuele schilferige droge plekken in te smeren met lanette/vaseline zalf. Hierdoor verdwijnen de schilfers, wat de behandeling ten goede komt. U kunt van ons een recept voor de zalf krijgen.

Wanneer dient u uw arts te waarschuwen

– Als u griep of koorts heeft is het aan te raden om telefonisch contact op te nemen met de afdeling fototherapie van uw ziekenhuis. We zullen uw afspraak voor een PUVA behandeling voor u annuleren.
– Indien u na een behandeling toch verbrand bent, dient u uw arts te waarschuwen. Een verbranding herkent u aan ernstige en pijnlijke roodheid (“enige” roodheid is toegestaan), zwelling en blaarvorming van het behandelde huiddeel. Een eerste hulp bestaat uit veel drinken, en een after sun koelende gel aanbrengen op de verbrande huid. Eventuele verdere acties kunt u met uw arts overleggen.

Feedback

Vindt u dit artikel nuttig?

  • Ja
  • Een beetje
  • Nee
Laat ons weten wat u vindt van dit arikel.
 
Vergeet uw bericht en/of beoordeling niet.