Atopisch eczeem / Constitutioneel eczeem

Atopisch eczeem is een veel voorkomende, niet besmettelijke, chronische ontstekingsziekte van de huid. Het woord “atopie” betekent “neiging tot allergisch reageren”. “Eczeem” is een medische term en verwijst naar de aanwezigheid op de aangedane huid van: roodheid, schilfering, warmte, zwelling, rode bultjes, vochtblaasjes, vochtafscheiding (“natten”), korstjes en krabeffecten. Deze verschijnselen kunnen naast en na elkaar aanwezig zijn. Er bestaan vele vormen van eczeem, naar gelang de oorzaak. Atopisch eczeem is dus slechts één van de vele vormen van eczeem.

Constitutioneel eczeem

Atopisch eczeem staat ook bekend als “constitutioneel eczeem”. Deze laatste naam verwijst naar de erfelijke aanleg van de aandoening. Andere synoniemen zijn “atopische dermatitis” of “neurodermitis”. Engelse benamingen voor de aandoening zijn “atopic dermatitis” of “atopic eczema”.

Hoe vaak komt atopisch eczeem voor?

In geïndustrialiseerde landen komt atopisch eczeem voor bij 5-15% van de kinderen en bij 1-3% van de volwassenen. Geschat wordt dat ongeveer 400.000 mensen in Nederland deze huidaandoening hebben. Atopisch eczeem begint al meestal in de eerste 6 levensmaanden, maar kan in principe op iedere leeftijd beginnen. Ongeveer 75% van de patiënten is jonger dan 20 jaar. Geschat wordt dat 3-5% van alle kinderen atopisch eczeem heeft. Het eczeem kan gedurende een betrekkelijk korte tijd aanwezig zijn, maar ook chronisch blijven bestaan. Bij sommige mensen verdwijnt het om vervolgens veel later weer terug te keren.

Kunnen baby’s ook atopisch eczeem krijgen?

Jazeker. Ook baby’s kunnen eczeem krijgen, al na een paar weken tot maanden. Op babyleeftijd wordt atopisch eczeem ook wel “dauwworm” genoemd.

Voor meer informatie over dauwworm, klik op deze link

Wat is het atopisch syndroom?

Het atopisch eczeem vormt een onderdeel van het “atopisch syndroom” . Hieronder vallen ook astma (benauwdheid en piepen), hooikoorts (verstopte neus, tranende ogen, niezen) en voedingsallergie (bijvoorbeeld voor pinda’s of noten) Vaak heeft de patiënt één of meerdere familieleden met één of meerdere van deze vier ziektebeelden. Het is inmiddels duidelijk dat een kind met atopisch eczeem ook later klachten kan krijgen van hooikoorts, astma of voedingsallergie. Andersom is het ook mogelijk. Een kind die op jonge leeftijd al symptomen heeft van hooikoorts of astma kan later ook eczeem ontwikkelen.

Hoe ontstaat atopisch eczeem ?

De precieze oorzaak van atopisch eczeem is onbekend. Verondersteld wordt dat het eczeem ontstaat, verergert dan wel in stand wordt gehouden door een samenspel van diverse factoren, zowel van binnenuit (endogeen) als van buitenuit (exogeen). Enerzijds is er dus de erfelijke aanleg, anderzijds zijn er talloze allergenen en niet-allergene stoffen en invloeden uit de omgeving. Lees ook “allergie (algemeen)”

1. ERFELIJKHEID

Atopisch eczeem is genetisch bepaald en kan daarom niet worden genezen. De aanleg voor atopisch eczeem wordt erfelijk overgedragen en kan al snel na de geboorte tot uiting komen. Studies tonen aan dat er niet één maar meerdere genen (= dit zijn stukjes erfelijk materiaal gelegen op de chromosomen ) gerelateerd zijn aan het ontstaan van atopisch eczeem. Zeker één deze genen is betrokken bij de opbouw van de huid barrière. Andere genen spelen een rol bij het ontstaan van het overgevoelig afweersysteem bij eczeem.

Mutatie filaggrine eiwit. Een deel van de patiënten met atopisch eczeem heeft een mutatie in het gen die verantwoordelijk is voor het aanmaken van filaggrine eiwit. Filaggrine ( oftewel: filament aggregating protein) heeft een belangrijke rol in de functie van de huid barrière. Filaggrine speelt een belangrijke rol in het dicht houden van de huid en ook als natuurlijke bevochtiger van de huid (zogenaamde “natural moisturizer) . Bij mutaties in dit gen ontstaat een droge huid en een verslechterde huidbarrière. De huid is hierdoor constant “lek”. Door dit verstoorde huid barrière kunnen bacteriën en virussen gemakkelijker van buitenaf de huid binnendringen maar vice versa ook water en voedingstoffen van binnenuit naar buiten ontsnappen. Waarschijnlijk hebben mensen met atopisch eczeem ook mutaties in andere genen die ook andere huidbarrière eiwitten aanmaken, maar dit wordt momenteel nog onderzocht. Verder zijn er aanwijzingen dat dit defect in de huidbarrière een ontstekingsreactie uitlokt bij eczeem, wat de klachten van roodheid, zwelling en jeuk kan verklaren. Het afweersysteem probeert hiermee het defect in de huid dus op te lossen maar veroorzaakt tegelijkertijd juist meer problemen voor de persoon met eczeem.

2. ALLERGENE PRIKKELS

De allergene stoffen uit de omgeving kunnen worden onderverdeeld in inhalatie-allergenen (d.w.z. stoffen die worden ingeademd) en voedselallergenen.
A. Inhalatieallergenen:
– Binnenshuis: faeces huiststofmijt, huisdieren: honde-en katteroos, schimmel (op natte muren, koude vloeren), deeltjes planten en snijbloemen, dierlijke en plantaardige producten in kussens (veren, kapok) dekbedden (dons), dekens (wol) vloerbedekking, meubilair (hout).
– Buitenshuis: pollen, gras, bomen (berken), onkruidsoorten (bijvoet)
B. Voedselallergenen:
Kippenei (vooral het eiwit), koemelk (vooral bij jonge kinderen), pinda’s, vis en schaaldieren. Voorts kan een allergie ontstaan voor de minder allergene plantaardige voedingsmiddelen zoals peulvruchten, noten, zaden, fruit, groentes en granen.
Uit studies is gebleken dat de invloed van inhalatieallergenen op het eczeem toeneemt met de leeftijd. De invloed van voedselallergenen op het eczeem neemt juist af met de leeftijd. Saneringsadviezen (w.o. stofvrij maken van omgeving) zijn dus vooral zinvol op oudere leeftijd. Indien uw kind ouder is dan 5 jaar blijkt het steeds minder waarschijnlijk dat een aangetoonde allergie op koemelk of kipeiwit het eczeem in stand houdt.

3. NIET-ALLERGENE PRIKKELS

De huid van de atopische patiënt heeft een zogenaamde “verlaagde huidprikkeldrempel”. Hierdoor raakt de huid gemakkelijker en sneller geïrriteerd (reageert met jeuk ) na contact met bepaalde prikkels:
A. Irriterende stoffen w.o. huid-ontvettende middelen (zepen, afwasmiddelen), water, wol, afsluitende kleding (nylon) en dergelijke. De huid van een persoon met atopisch eczeem is al droog; door frequent wassen met zeep wordt deze nog droger en neemt de jeuk toe. Water is dus een grote “vijand” voor mensen met atopisch eczeem.

B. Klimaatfactoren: droge lucht (vorst), vochtige warmte, zon, inspanning (zweet dat opdroogt in de huid kan prikkelend werken), weersveranderingen.
C. Psychogene factoren en algemene weerstand: emotionele stress (+ life events), slaaptekort, (over)vermoeidheid, koortsende ziekten.
D. Huidbacteriëen, vooral stafylokokken zijn te vinden bij 90% van atopische huid, maar slechts 5% bij niet-atopici. Het is gebleken dat juist deze bacteriën in staat zijn om het eczeem te uit te lokken dan wel verergeren.

Wat zijn de symptomen van atopisch eczeem ?

Zowel de plaats waar atopisch eczeem op het lichaam voorkomt, als de verschijningsvorm zijn afhankelijk van de leeftijd van de persoon en het stadium waarin het eczeem verkeert.

TWEE STADIA VAN ECZEEM

– Acuut eczeem: We zien roodheid, zwelling, vochtblaasjes, natten en krabeffecten. Daarna drogen de blaasjes in tot korstjes, gaat de huid schilferen en neemt de roodheid af.
– Chronisch eczeem: De roodheid neemt af, de schilfering neemt toe en de huid is wat dikker. De huidlijnen worden grover dan normaal; dit heet “lichenificatie”. In de stugge en/of droge huid kunnen (pijnlijke) kloven ontstaan.

JEUK

Een typische en vervelende eigenschap van eczeem is dat het altijd in meer of mindere mate jeukt. Hierdoor krabt de patiënt aan de huid . Door het wrijven en krabben wordt het eczeem echter juist verergerd en in stand gehouden. Ook is de huid meestal droog; een droge huid geeft weer aanleiding tot jeuk.

HET BEELD VAN ECZEEM IS AFHANKELIJK VAN DE LEEFTIJD

– Baby’s: 4 weken tot 1 jaar, acuut eczeem, d.w.z nattend, blaasjes, korstjes, met felle roodheid en veel jeuk, in het gelaat (dauwworm) , romp en ledematen
– Kinderleeftijd; 1 jr tot 14 jr; gelaat, elleboogplooien en knieholtes, polsen en enkels: roodheid, bultjes, blaasjes, ook droog, kloofjes, verdikking en vergroving huid
– Volwassen leeftijd, vanaf 14 jr: chronisch terugkerend eczeem met periodes van rust en verergeringen . Vooral droog, schilferend met vergroving huid.

VARIANTEN VAN ATOPISCH ECZEEM

1. Prurigo van Besnier: heftige jeukende bulten op de romp en strekzijden ledematen

2. Hoofd en nek eczeem: Eczeem op plaatsen waar de huid vetter is en meer aan zon blootgesteld: gelaat, nek, borst, bovenrug, onderarmen, polsen en handruggen.

DROGE HUID

Ook de niet-aangedane huid van iemand met atopisch eczeem is opvallend droog en schilferend en werkt het ontstaan van jeuk in de hand.

ATOPISCHE STIGMATA

Behalve de genoemde kenmerken van atopisch eczeem zijn er nog enkele andere afwijkingen aan de huid. Deze kenmerken worden “atopische stigmata” genoemd. De droge huid jeukt vooral bij transpireren en bij het dragen van wol. Bij gebruik van zeep nemen de klachten toe. De huid rond de ogen is donker van kleur en de huidplooien onder het ooglid zijn gezwollen en verdubbeld. De wenkbrauwen zijn aan de buitenzijde vaak uitgevallen. Er kan een kloofje tussen de onderzijde van de oorlellen en de hoofdhuid aanwezig zijn. Op de wangen en de bovenarmen komt een afwijking van de huid voor met een typisch ruw (schuurpapier-achtig) oppervlak. Op jonge leeftijd is er naast de meestal rode wangen, in het gebied rond de neus en de mond juist een opvallend bleke huidskleur. Wanneer over de huid gestreken wordt met de achterkant van een balpen ontstaat er een witte streep in plaats van een rode streep; dit heet “witte dermografisme”.

Wat zijn de mogelijke complicaties van atopisch eczeem ?

Doordat de huidbarriére bij atopisch eczeem minder goed werkt en daardoor de huid vaak stuk is ontstaan er gemakkelijker infecties.

• Bacteriële infecties. Er ontstaat een plotselinge verergering van het eczeem, met pusvorming en korstjes. De roodheid en zwelling kan daarbij toenemen. In sommige gevallen kan er zelfs een erysipelas ontstaan. Bij atopisch eczeem spelen de Stafylokokken bacteriën een belangrijke rol. Het blijkt dat in 90% van de gevallen deze bacterie uit de huid van atopische patiënten is te kweken. Lees meer : Stafylokokken infecties van de huid
  
• Virus infecties. De meest beruchte is het “eczema herpeticum”. Dit betreft een infectie met het herpes simplex virus (HSV). Hierbij zien we snel uitbreidende heldere, later pussige blaasjes, die vaak in groepjes bij elkaar liggen, overgaand in korstjes en schaafwondjes. Bij een eerste infectie met HSV is er ook vaak koorts, algemeen onwelbevinden en gezwollen lymfeklieren.
• Andere minder ernstige complicaties zijn: puistjes (folliculitis), schimmelinfecties, wratten en waterwratten (mollusca).
  

Wat is erytrodermie  ?

Erytrodermie betekent letterlijk “rode huid”. Dit is een bijzondere vorm van eczeem , waarbij de heftige ontstekingsreactie gepaard gaat met een massale verwijding van de bloedvaatjes in de huid. De GEHELE huid is rood, strak gepannen, warm, gezwollen, schilferend en erg jeukend. De patiënt voelt zich daarbij meestal ziek. Dit is een ernstige situatie, omdat door de bloedvatverwijding de patiënt veel vocht , eiwitten en mineralen dreigt te verliezen. Er bestaat een risico op uitdroging en acute nierfalen. Een patiënt met erytrodermie dient in een ziekenhuis te worden opgenomen en behandeld.

Hoe wordt atopisch eczeem vastgesteld ?

De diagnose kan in de meeste gevallen al op grond van het klinische beeld worden gesteld. Uw huidarts zal echter ook de mate van atopie middels een allergie onderzoek willen bepalen. Het allergie-onderzoek kan op twee manieren plaatsvinden. De meest gebruikelijke en nauwkeurige methode is de huidtest. Hierbij wordt de te testen stof in de huid geprikt. Indien de huidtest onmogelijk is, b.v. doordat het eczeem te uitgebreid is of door medicijngebruik, kan een bloedonderzoek worden verricht. Hierbij worden de in het bloed aanwezige antistoffen tegen diverse allergenen opgespoord.

Wat is de behandeling voor atopisch eczeem ?

De aanleg om allergisch te reageren(= atopie) kan helaas niet worden behandeld. De behandeling is gericht om de symptomen van jeuk en eczeem te bestrijden. Atopisch eczeem kan dus niet worden genezen; een goede behandeling kan wel uw leven en/of dat van uw kind een stuk draaglijker maken. De keuze van behandelvorm is afhankelijk van de ernst, lokalisatie, en stadium van het eczeem, de aanwezigheid van complicaties en de leeftijd van de patiënt.

De behandeling van atopisch eczeem bestaat altijd uit 3 onderdelen:
A. Anti-eczeem behandeling
B. Huidverzorging
C. Beperken van allergene- en niet allergene prikkels

A. ANTI-ECZEEM BEHANDELING
Het anti-eczeem behandeling is afhankelijk van de ernst, lokalisatie, en stadium van het eczeem, de aanwezigheid van complicaties en de leeftijd van de patiënt. Er bestaan drie vormen: uitwendige behandeling (zalfjes), inwendige behandeling (pillen slikken) en lichttherapie.

UITWENDIGE BEHANDELINGEN

1. Corticosteroïden. Deze stoffen remmen de ontsteking en de jeuk. Bestaat er een gering of matig ernstig eczeem, dan is gebruik van een zwak werkend corticosteroïd meestal voldoende. Wordt het eczeem ernstiger en chronischer dan kunnen sterker werkende corticosteroïden in een “pulsschema” worden gegeven. Een voorbeeld van een pulschema is 4 dagen in de week, achter elkaar, éénmaal daags aanbrengen en dan 3 dagen in de week, alleen een vette basiszalf. De sterkte van het corticosteroïd kan dan weer geleidelijk verminderd worden, zodra het eczeem rustiger wordt.
2. Teerzalven. Ook deze stoffen remmen de onsteking en de jeuk. Ze hebben als nadelen dat ze een sterke geur hebben en dat ze afgeven op kleding en beddengoed. De effectiviteit is echter minstens net zo goed als corticosteroïden. Voor intensieve teerzalftherapie is het soms nodig om patiënten voor een paar weken op te nemen in het ziekenhuis.
3. Bij infecties met bacteriën of schimmels kan men een desinfecterende, anti-bacteriële en/of anti-schimmelmiddel toevoegen. Voorbeelden zijn fusidinezuur, chlooorhexidine of betadinejodium.
4. De twee middelen tacrolimus en pimecrolimus werken ontstekingsremmend maar bevatten géén corticosteroïden. Bijwerkingen zoals het dunner worden van de huid zullen daarom met deze middelen niet optreden. Wel ontstaat er direct na het aanbrengen van deze stoffen een irritatie-reactie die echter voorbijgaand van aard is. Deze middelen kunnen zeer goed voor eczeem in het gezicht worden gebruikt.

INWENDIGE BEHANDELINGEN
Inwendige behandelingen worden gegeven bij ernstige eczeem en in gevallen waarbij uitwendige behandeling alleen, onvoldoende helpt. Indien u een inwendige behandeling gebruikt zult u vaker een controle bezoek moeten maken bij uw arts.

1. Gericht op jeuk bestrijding

• Antihistaminica. Deze middelen zijn in staat om de jeuk aanval bij eczeem te onderdrukken. Ze kunnen in tabletvorm of als een drank worden ingenomen. Antihistaminica hebben als belangrijkste bijwerkingen moeheid, slaperigheid en concentratiestoornissen. Bij de nieuwste generatie antihistaminica zijn de risico’s op deze bijwerkingen echter een stuk minder geworden.

2. Gericht op remming van de ontsteking.

• In acute gevallen wordt vaak prednisolon voorgeschreven. Deze wordt in een stootkuur gegeven waardoor de risico’s op de bekende bijwerkingen van prednisolon minimaal worden.
• Andere mogelijke middelen met hetzelfde beoogde effect als corticosteroïden zijn : ciclosporine, methotrexaat en mycophenolaat mofetil.
• Azathioprine (merknaam Imuran) is een cytostaticum met een sterke afweerremmende werking die ook bij atopisch eczeem ingezet kan worden. In vele studies blijkt azathioprine bij de meerderheid van de patiënten werkzaam te zijn als onderhoudsbehandeling, bijv. na een korte behandeling met ciclosporine of prednisolon. De werkzame effecten zijn over het algemeen pas merkbaar na een paar weken behandeling. Bij goed effect en goed verdraagbaarheid kan de behandeling enkele jaren worden voortgezet. Azathioprine wordt over het algemeen goed verdragen, maar misselijkheid wordt nog wel eens gemeld. Verder is het van belang dat het bloed regelmatig wordt gecontroleerd, omdat dit middel veranderingen kan teweeg brengen in de gehalte van bepaalde bloedcellen. Omdat het afweersysteem wordt onderdrukt is het van belang dat patiënten goed hun huid blijven beschermen tegen overmatige zonblootstelling, dit vanwege de verhoogde risico op het ontwikkelen van huidkanker.

3. Bij complicaties

• Bij erytrodermie is een ziekenhuisopname noodzakelijk !
• Een ernstige bacteriële infectie wordt met een antibioticum kuur behandeld
• Bij een herpes infectie gepaard met ernstig ziek zijn (bijv. bij een primo-infectie bij een jong kind) wordt een antivirus middel gegeven via een infuus. In alle andere gevallen volstaat een kuur met tabletten of alleen een uitwendig indrogend middel (bijv. lotio alba of zinkoxide smeersel of ZOK zalf).

JAK REMMERS

Atopisch eczeem kan ook worden behandeld met een nieuwe generatie geneesmiddelen genaamd “Janus Kinase” remmers, afgekort JAK remmers. Januskinasen zijn enzymen die deel uitmaken van het immuunsysteem. Sommige JAK enzymen zijn betrokken bij huidontstekingsprocessen zoals eczeem en psoriasis. Huidontsteking kan roodheid, jeuk en pijn veroorzaken. JAK remmers zijn orale tabletten die deze enzymen kunnen afremmen waardoor de huidsymptomen verbeteren. De volgende JAK remmers zijn effectief en veilig gebleken bij atopisch eczeem:

• Baricitinib (merknaam Olumiant ®) remt de enzymen JAK-1 en JAK- 2. De dosis bedraagt tussen de 2 en 4 mg en wordt bepaald door uw behandelend arts. De behandeling is goedgekeurd voor volwassen patiënten met atopisch eczeem. Voor meer informatie over baricitinib klik op deze link.
• Abrocitinib (merknaam Cibinqo®) remt selectief het JAK-1 enzym en is goedgekeurd voor volwassenen. De begindosis is 200 mg en kan in de loop van de behandeling worden afgebouwd naar 100 mg per dag als de huidsymptomen dat toelaten. Voor meer informatie over abrocitinib klik op deze link .
• Upadicitinib (merknaam Rinvoq ®) remt ook selectief het JAK-1 enzym. Dit middel is niet alleen geschikt voor volwassenen maar is ook goedgekeurd voor patiënten tussen 12 en 17 jaar. De dosis is tussen 15 en 30 mg per dag na overleg met de behandelende arts. Voor meer informatie over upadicitinib klik op deze link

BIOLOGICALS
Sinds 2018 kunnen ook biologicals worden ingezet bij volwassenen met hardnekkige vormen van atopisch eczeem. Biologicals zijn eiwitten die gericht zijn om een specifiek deel van het ontstekingsproces bij atopisch eczeem af te remmen. Hierdoor wordt het ontstaan van eczeem voorkómen. Biologicals worden per injectie onder de huid toegediend (subcutane injectie)

• Dupilumab (merknaam Dupixent ®) blokkeert de ontstekingseiwitten IL-4 en IL-13. Beide spelen een belangrijke rol in het veroorzaken van de klachten en symptomen van atopisch eczeem. De aanbevolen eerste dosis is 600 mg, 2 weken later gevolgd door 300 mg eenmaal per twee weken. Dupilumab mag al gegeven worden vanaf de leeftijd van 12 jaar. Lees hier meer over Dupixent.
• Tralokinumab (merknaam Adtralza ®) neutraliseert specifiek de ontstekingseiwit IL-13.  De aanbevolen eerste dosis is 600 mg (vier injecties van 150 mg), gevolgd door een dosis van 300 mg (twee injecties van 150 mg) die om de 2 weken wordt toegediend. Tralokinumab is alleen goedgekeurd voor volwassen patienten met atopisch eczeem. Klik hier voor meer informatie over tralokinumab

LICHTTHERAPIE
Patiënten met ernstig eczeem die onvoldoende reageren op uitwendige dan wel inwendige behandeling kunnen in aanmerking komen voor een behandeling met lichttherapie. De meest effective vormen van lichttherapie zijn:

• UVB smalspectrum
• UVA 1

De meeste ziekenhuizen in Nederland beschikken over een UVB smalspectrum behandeling. De UVA–1 behandeling echter is slechts in bepaalde centra aanwezig, bijvoorbeeld het Amsterdam Medisch Centrum (AMC)

Deze behandelingen geven het snelst resultaat. Laag gedoseerd breedspectrum UVB licht kan  worden ingezet voor een geleidelijk resultaat wat onderhouden kan worden door de therapie continu te gebruiken.

UV-THUISBEHANDELING
Lichttherapie is niet alleen mogelijk in (poli-)klinieken, dagbehandelingscentra en kuuroorden, maar ook bij u thuis. Hiervoor zijn verschillende leveranciers in Nederland beschikbaar:

• UV thuisbehandeling via Eurocept Homecare
• UV thuisbehandeling via Linde Healthcare

UV thuisbehandeling als onderhoudstherapie. Lichttherapie is niet alleen mogelijk in de vorm van een tijdelijke lichtkuur, maar ook als onderhoudstherapie. Deze vorm van lichttherapie is ultra laag gedoseerd en kan het hele jaar door gebruikt worden. De therapie kan op zichzelf gebruikt worden of in combinatie met een lichtkuur. Wanneer u alleen de laag gedoseerde therapie inzet, verdwijnen de klachten wat langzamer dan met een lichtkuur, maar wanneer de klachten weg zijn, kunt u het resultaat onderhouden. Heeft u na een lichtkuur snel last van terugkerende klachten, dan kan deze onderhoudstherapie ingezet worden om een terugval te voorkomen. Om de continue behandeling gemakkelijk te maken, wordt het apparaat meestal in de douche geplaatst en gebruikt. Dit is niet verplicht. Deze therapie is alleen verkrijgbaar via de firma Dermasun Medical. Voor meer informatie klik hier.

B. HUIDVERZORGING

Bij atopisch eczeem is de huid vaak erg droog en schilferig. Water is de “grootste vijand” voor de gevoelige huid. De volgende leefregels zijn hierbij van belang:
1. Niet te lang en niet te heet baden of douchen. Het nemen van een koude douche of aanbrengen van koude vochtige washandjes op de jeukplekken helpt maar tijdelijk; de jeuk komt daarna 2 x zo hard terug omdat (koud) water de huid verder uitdroogt.
2. Geen zeep of zeepautomaten gebruiken
3. Maximaal 3 keer per week douchen of baden.
4. Gebruik een bad- of douche olie. De huid na het baden of douchen met een handdoek niet droog wrijven maar droog deppen.
5. Gebruik een goede basiszalf. Deze houdt de vet- en vochtgehalte van de huid op peil houdt en voorkomt dat deze uitdroogt. Het resultaat is een gladde, zachte huid die minder jeukt. Deze zalf dient u zo vaak mogelijk te gebruiken, wanneer de huid droog is, maar ook wanneer de huid niet droog is, jeukt of rood is. Gebruik de zalf na het douchen, baden, zwemmen en vóór het slapen gaan. Er bestaan verschillende vormen van bad/douche oliën en basiszalven. Vele zijn alleen op recept verkrijgbaar. Anderen zijn weer vrij verkrijgbaar in de drogisterijen, apotheken en reformzaken. In het algemeen raden we u aan om “hypoallergene, parfumvrije huidverzorgingsproducten” te gebruiken.
6. Bij eczeem aan de handen dient u bij natte werkzaamheden zoals het afwassen, eerst katoenenen handschoenen en daaroverheen kunststof handschoenen te dragen. Indien u vanwege uw werk in contact komt met irriterende stoffen en chemicaliën altijd katoenen handschoenen dragen.

Om uit te printen
Adviezen verzorging van de gevoelige huid

Werkt zinkzalf tegen eczeem?

De bekende zinkzalf bevat zinkoxide in verschillende concentraties van 2 tot 10% of zelfs meer. Zink heeft een indrogend effect. Zink helpt daarom goed bij eczeem dat opengekrabd is, licht bloedt of erg nattend is. Zodra de huid is hersteld is het advies om met zinkzalf te stoppen, omdat de huid door zinkzalf juist kans loopt om nog verder uit te drogen. Als de huid hersteld is kun je beter een vette zalf aanbrengen om de huid te verzorgen.

Wat kunt u zelf aan atopisch eczeem doen ?

De volgende leefregels kunnen u helpen om allergene en niet-allergene (irriterende factoren) te helpen beperken

1.Irriterende factoren voorkomen

• Geen wollen kleren dragen
• Liever geen huisdieren houden, vermijden contact met huisdieren van anderen.
• Zweten zoveel mogelijk voorkomen, geen afsluitende kleding (nylon) dragen. Bij inspanning en transpiratie ontstaat ook snel jeuk. Tijdens en na het transpireren, vooral als het zweet opdroogt, ontstaat vaak hevige jeuk. Na inspanning, b.v. bij sport, is direct en kortstondig douchen dus aan te bevelen.
• Hoge temperaturen vermijden. Te hoge temperatuur binnenshuis, of buitenshuis in de zon, veroorzaakt eveneens jeuk. Zonnebaden hoeft op zich niet nadelig te werken, als er maar afkoeling (wind) bij aanwezig is.
• Vochtig houden omgevingslucht (m.n. in de winter). Slaapkamer koel houden.
• Er bestaat geen bezwaar tegen zwemmen in openbare gelegenheden; de hoge chloorconcentratie van het zwemwater kan de huid echter wel nadelig beïnvloeden. Na het zwemmen doet men er goed aan te douchen en een hydraterende bodylotion aan te brengen.

2. Voedingsmiddelen en eczeem

• Het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen blijkt alleen zinvol bij kinderen onder de 5 jaar. Wanneer u merkt dat uw kind na inname van bepaalde voedingsmiddelen, zoals koemelk, kippeneiwit, vis of noten direct klachten krijgt van galbulten, darmkrampen, diarree of verergering van het eczeem, dan wordt een allergie op dit voedingsmiddel verdacht. Wanneer de klachten verdwijnen na het elimineren van deze voedingsmiddelen uit de voeding, dan is een allergie op dit middel waarschijnlijk aanwezig. Voor adviezen omtrent het uitvoeren van deze eliminatie-provocatietest kunt u het beste terecht bij de allergoloog.

3. Huisstofmijt reductie, saneringsadviezen

De onderstaande saneringsadviezen zijn vooral zinvol bij aangetoonde allergie op huisstofmijt. Oudere kinderen en volwassenen blijken daarbij het meest baat te hebben.

• Overdag ventileren slaapkamer (ramen openzetten), beddengoed openleggen.
• Gebruik als vloerbedekking geen tapijt in de slaap- of woonkamer, maar tegels, vinyl of laminaat.
• Het gebruik van allergeendichte hoezen voor matras, kussen en dekbed blijkt geen invloed te hebben op het beloop van het eczeem. Deze maatregel is alleen zinvol voor patiënten met klachten van verstopte neus, niezen en benauwdheid.
• Verminderen huidbacteriën (stafylokokken). Dit wordt aangeraden ook al zijn er klinisch geen tekenen van infectie. Door uw lichaam te wassen 1-3 X per week met een desinfecterende wasemulsie-of oplossing (bijv. Hibiscrub) kunt u de hoeveelheid Stafylokokken bacteriën op de huid verminderen.

5. Stress reductie

• Vermijd overmatige stress, en zoek voldoende ontspanning op.
• Ontspanningsoefeningen. Het is verstandig uw arts hulp te vragen indien er psychische problemen zijn. In sommige gevallen is de hulp van een psycholoog aan te bevelen.

6. Jeuk-krab cyclus doorbreken

• Bij jeuk niet krabben, maar kloppen of (verkoelende) zalf insmeren. Geen koude vochtige washandjes of coldpacks gebruiken.
• ’s Nachts sederende middel gebruiken (slaaptablet of sederend antihistaminicum).
• Jeuk is een belangrijk verschijnsel bij atopisch eczeem. Wrijven en krabben doen de jeuk toenemen; krabben veroorzaakt pijn. Bij genezing van de stukgekrabde huid ontstaat weer jeuk. Deze vicieuze cirkel moet dus doorbroken worden !

Wat is het beloop van atopisch eczeem ?

De aanleg om allergisch te reageren blijft de rest van het leven bestaan. In de meeste gevallen doorloopt het atopisch eczeem afhankelijk van de leeftijd een aantal fasen, waarbij zowel het klinisch beeld als de lokalisatie van het eczeem kan variëren. Op langere termijn (40-50ste levensjaar) is te verwachten dat de ernst van het eczeem zal afnemen.

Patiënten vereniging

Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem

Video: Atopisch eczeem, oorzaken en behandeling