Halo naevus

Een halo naevus betekent letterlijk “verlichte moedervlek”.  Men ziet een bruine moedervlek waarbij het pigment van de omringende huid is verdwenen; er ontstaat rondom de moedervlek daardoor een witte randzone. Het is een goedaardige aandoening en komt relatief vaak voor bij kinderen en jonge volwassenen, zowel bij jongens als bij meisjes. Ook een aangeboren vorm van halo naevus is beschreven. De aandoening komt voor bij alle rassen.

Hoe ontstaat een halo naevus ?

De oorzaak voor het ontstaan van een halo naevus is nog onduidelijk. Studies hebben laten zien dat er mogelijk sprake kan zijn van een “auto-immuun” (= zelfvernietigings) proces. Er zijn antistoffen en witte bloedcellen gevonden bij patiënten met een halo naevus die gericht zijn tegen hun eigen pigmentcellen. Overigens betekent dit niet dat de algehele afweer van de patiënt verstoord is; integendeel, de meeste patiënten met een halo naevus zijn kerngezond ! Ongeveer 20% van de patiënten met de pigmentstoornis “vitiligo” heeft één of meerdere halo nevi. Vitiligo is een huidaaandoening waarbij het pigment op bepaalde plaatsen in de huid ontbreken. Hierdoor ontstaan de kenmerkende witte vlekken in de huid. Het verband tussen halo nevi en vitiligo is echter nog onduidelijk. Hebben patiënten met halo nevi inderdaad een verhoogd risico op het verkrijgen van vitiligo of is het samen voorkomen van deze twee huidaandoeningen slechts een toevallige bevinding ? Halo nevi worden ook gezien bij patiënten met met onrustige moedervlekken en zelfs bij een melanoom (= pigmentcelkanker, dit is een levensbedreigende vorm van huidkanker).  Het verband is momenteel onderwerp van vele onderzoeken. Er wordt zelfs gespeculeerd dat halo nevi kunnen worden beschouwd als een poging  van het afweersysteem om onrustige moedervlekken zelf op te ruimen vóórdat deze kwaadaardig worden.

Hoe ziet een halo naevus eruit ?

Bij een typische halo naevus is er in het midden een roze of bruine moedervlek aanwezig omgeven door een ronde of ovale scherp begrensde zone van niet-gepigmenteerde ( dus witte) huid. De centrale moedervlek kan verschillende grootte hebben; ook de grootte van de niet-gepigmenteerde omgevende huid kan variëren. Het aantal halo naevus kan ook weer verschillen ; van een enkele tot tientallen (!) halo nevi . De voorkeurslokalisatie is op de romp, hoewel de afwijking ook kan voorkomen op het gelaat en op de ledematen. De witte huid rondom de moedervlek is gevoelig voor zonverbranding. Behalve een cosmetische klacht is dit de voornaamste klacht waarmee patiënten naar de dokter komen.

Hoe ziet een halo naevus eruit ?

Het beeld is voor de dermatoloog zo duidelijk dat er geen aanvullende onderzoeken nodig zijn om de diagnose te stellen. Het gehele lichaam wordt tevens  routine matig nagekeken op de aanwezigheid van vitiligo, onrustige moedervlekken en melanoom. Regelmatige (jaarlijkse) controle op het ontwikkelen van deze drie met halo naevus gerelateerde huidaandoeningen wordt in het algemeen sterk aanbevolen.

Hoe wordt halo naevus behandeld ?

Een halo naevus hoeft niet persé behandeld te worden. Indien de centrale moedervlek kosmetische dan wel mechanische bezwaren geeft dan kan deze met een kleine ingreep operatief worden verwijderd. Bij verdenking op een kwaadaardige moedervlek wordt deze sowieso verwijderd. De witte randzone is gevoelig voor zonverbranding. Patiënten die meerdere halo nevi hebben en/of een halo naevus op een zonblootgestelde lichaamsdeel (bijv. onderarmen of gelaat) komen in aanmerking voor een pigmenttransplantatie.

Wat kunt u zelf aan een halo naevus doen ?

Omdat de omgevende witte huid makkelijk verbrandt in de zon, is het aan te bevelen om bij zonblootstelling een goede zonwerende crème te gebruiken.

Wat is het beloop van een halo naevus ?

De halo naevus doorloopt een natuurlijke “ontwikkelings sfase” waarbij de centrale moedervlek langzamerhand verbleekt en ten slotte geheel verdwijnt. Er ontstaat dan een ronde of ovale scherp begrensde witte vlek. Het is mogelijk dat in deze vlek spontaan weer pigment begint te vormen. Deze processen kunnen een aantal weken tot een aantal jaren in beslag nemen. In één persoon met meerdere halo nevi kunnen de halo nevi zich in verschillende ontwikkelingsstadia bevinden.