Roodvonk / Scarlatina

Kinderziekten die met huiduitslag gepaard gaan (zogenaamde “exantheemziekten”) zijn meestal onschuldig en gaan vanzelf over. Kinderen met roodvonk en mazelen kunnen wel erg ziek zijn. Meningitis (nekkramp) is levensbedreigend. Een kind met meningitis dient altijd in een ziekenhuis te worden behandeld. De meeste andere ziekten kunnen thuis “uitgeziekt” worden. Roodvonk is een kinderziekte waar nog geen inenting voor bestaat en treedt voornamelijk op tussen de 2 en 8 jaar. De medische naam voor deze ziekte is “scarlatina”.

Hoe ontstaat roodvonk ?

Roodvonk wordt veroorzaakt door een bacterie, de zogenaamde “bêta – hemolytische streptokok groep A”. Deze bacteriën komen het lichaam binnen via de mond of de neus. Ze zitten in de speeksel van iemand die besmet is, en in druppeltjes die uitgehoest of uitgeniest worden. Ook kunnen de bacteriën worden overgedragen via de handen of kleding van contactpersonen. Zolang de contactpersoon de bacteriën bij zich draagt is deze besmettelijk voor zijn/haar omgeving. De symptomen verschijnen 2 tot 7 dagen nadat de bacteriën het lichaam zijn binnengedrongen.

Wat zijn de symptomen van roodvonk ?

De ziekte begint met keelpijn, koorts en een algemeen onwelbevinden. Daarbij zien we de typische “aardbeientong”; de tong wordt eerst wit en na 3 dagen rood en gezwollen. Op de 3^e of 4^e dag wordt de huid roze en verschijnen er rode, ruwe puntjes op de borst. Vervolgens verspreidt de uitslag zich over het gehele lichaam, vooral naar de oksels en liezen. Ook kenmerkend is dat de huiduitslag verbleekt door druk (bijv. met de hand). Het gebied rondom de mond is meestal gespaard. De koorts begint meestal na 3 dagen te dalen. De uitslag verdwijnt enkele dagen later; dit gaat gepaard met een uitgebreide afschilfering van de huid, die vooral aan de handpalmen en voetzolen opvallend is. De periode van afschilfering kan zo’n 2 tot 3 weken duren.

Wat zijn de complicaties van roodvonk ?

Roodvonk kan gecompliceerd worden door bloedvergiftiging, acute reuma, nierfunctiestoornissen, longontsteking en hersenvliesontsteking. Gelukkig worden deze complicaties nu slechts zelden gezien door een snelle herkenning en behandeling van de ziekte.

Hoe wordt de diagnose gesteld van roodvonk ?

De diagnose kan reeds worden gesteld op de typische ziekteverschijnselen. Aanvullend kan er ook een uitstrijkje worden afgenomen van de keel of bloedonderzoek worden gedaan om de bacterie aan te tonen.

Wat is de behandeling van roodvonk ?

Roodvonk wordt behandeld met een antibioticakuur.

Wat kunt u zelf doen als uw kind roodvonk heeft ?

• Als u denkt dat u kind roodvonk heeft dient u meteen contact op te nemen met uw huisarts.
• U hoeft uw kind niet altijd bedrust te geven. Indien uw kind zich ziekerig of hangerig voelt geeft het zelf wel aan dat het naar bed wilt om te rusten.
• De vlekjes op het lichaam kunnen schrikwekkend zijn. Ondanks de uitgebreidheid van de vlekjes mag u uw kind gewoon in bad of onder de douche doen.
• Indien uw kind koorts heeft hoeft u deze niet te onderdrukken. Van belang is wel dat uw kind regelmatig drinkt, vanwege de kans op uitdroging.
• Het is normaal dat uw kind gedurende de ziekte geen trek heeft . U hoeft zich hierover dus geen zorgen te maken; de honger komt wel terug zodra het zich beter voelt.
• Indien uw kind zich erg ziek voelt , mag u gerust een paracetamol geven. Denk hierbij aan de juiste dosering, die gerelateerd is aan het gewicht van uw kind. Vraag hiernaar bij uw apotheek.
• Indien de huiduitslag veel jeuk geeft kunt u bij uw apotheek een anti-jeuk lotion of zalf (meestal menthol bevattend) kopen. Pas er wel op dat u dit middel niet in opengekrabde wondjes smeert, omdat het kan bijten.
• Als uw kind zich erg ziek voelt, mag u hem/haar uiteraard thuis houden. Als uw kind zich echter goed voelt (ondanks de vlekjes), mag deze in naar het dagverblijf of naar school. Klasgenootjes hebben elkaar al besmet vóórdat de ziekte was uitgebroken. Vaak maken andere ouders of het personeel of leidinggevenden wel bezwaar.
• Vertel uw bezoek van tevoren (dus vóórdat u het afspraakjes maakt) dat uw kind een besmettelijke ziekte heeft.

Wat is het beloop van roodvonk ?

Zoals eerder vermeld kunnen complicaties worden voorkomen door tijdige behandeling. Over het algemeen laat roodvonk geen littekens achter.