Smetplekken / Intertrigo

Smetplekken is een algemene benaming voor eczeem dat gelokaliseerd is inde lichaamsplooien, met name onder de borsten en in de liezen. Dit type eczeem komt op alle leeftijden voor, maar vooral bij zuigelingen, gezette vrouwen, patiënten met suikerziekte en patiënten die langdurig bedlegerig zijn. De medische term is “intertrigineus eczeem” of “intertrigo”.

Hoe ontstaan smetplekken ?

Smetplekken ontstaan voornamelijk door overgewicht, warmte, (overmatig) zweten, wrijving en incontinentie voor urine. Eigenlijk is er dus sprake van een plaatselijke irritatie van de huid. Een secundaire infectie met lokale huidbacteriën en schimmels verergert en onderhoudt de aandoening. En infectie met de bekende gist “Candida albicans” wordt vaak gezien bij zuigelingen, patiënten met suikerziekte en gezette mensen. Langdurige behandeling met diverse zalfjes kan ook nog wel eens irritatie of zelfs een allergisch contacteczeem veroorzaken.

Hoe zien smetplekken eruit ?

De aandoening begint als een onscherp begrensde nattende roodheid in de plooien (oksels, liezen, onder de borsten, bilnaad),  al dan niet met (pijnlijke) kloofjesvorming. Er bestaat lichte jeuk. Wanneer er een bacteriële infectie erbij komt zien we pusvorming en korstjes, soms met een riekende geur. Infectie met Candida wordt gekenmerkt door een schilferende rand, met daarbuiten rode schilferende bultjes en pustels. De variant op zuigelingenleeftijd is het bekende “luiereczeem”.

Hoe wordt de diagnose gesteld van smetplekken ?

Smetplekken zijn voor de arts gemakkelijk te herkennen. Verder aanvullend onderzoek is in de regel niet nodig. Soms kan het beeld lijken op aandoeningen zoals psoriasis, erythrasma of seborrhoïsch eczeem. Indien nodig kan eventueel een huidbiopsie of een onderzoek met de lamp van Wood nodig zijn. Bij verdenking op een bacteriële infectie wordt er soms een huidafstrijk afgenomen die in kweek wordt gezet. De aanwezigheid van schimmels kan worden aangetoond onder de microscoop. Hiertoe plukt of schraapt uw arts een hoeveelheid schilfers af van het aangedane huidgebied en bekijkt deze na een eenvoudige bewerking onder de microscoop. Dit onderzoek duurt slechts enkele minuten.

Wat is de behandeling van smetplekken ?

Lokaal aanbrengen van een indrogende zalf, bijv. een zinkbevattende zalf of smeersel. Bij acute of ernstig nattende smetplekken geven natte kompressen snel verlichting. Gist en schimmel infecties worden behandeld met een antischimmelmiddel, bijv. miconazolnitraat of ketoconazol. Een bacteriële infectie wordt bestreden met een lokaal middel bevattende zwavel, fusidinezuur of mupirocine. Een zwak werkende corticosteroïd is meestal voldoende om de ontsteking te behandelen. Uw dermatoloog kan ook besluiten om alle werkzame middelen in één magistraal preparaat te combineren, zodat alle bovengenoemde aspecten van het eczeem worden aangepakt. Een eventueel onderliggende aandoening dient uiteraard te worden meebehandeld.

Wat kunt u zelf doen aan smetplekken ?

• Vermijden van wrijving, druk en strakzitttende kleding
• Voldoende “luchten” of droog houden van de lichaamsplooien
• Behandeling van een eventuele onderliggende aandoening zoals overgewicht, suikerziekte, overmatig zweten (hyperhydrosis) of incontinentie.

Komen smetplekken vaak terug ?

Wanneer de onderliggende oorzaak adequaat wordt aangepakt zullen de smetplekken niet meer terugkeren. Wanneer dit niet gebeurt kunnen smetplekken een vervelende chronische kwaal worden voor de gedupeerde.