Pityriasis alba

Pityriasis alba (= letterlijk: “witte schilfering ”) is een veel voorkomende, maar onschuldige huidaandoening, vooral optredend bij kinderen tussen de 3 en 16 jaar. Het komt bij jongens als meisjes even vaak voor. Omdat de aandoening gepaard gaat met witte vlekjes valt deze meer op bij kinderen met een donkere huid. Pityriasis alba staat ook bekend als “zomereczeem”

 Hoe ontstaat pityriasis alba ?

De oorzaak is onbekend. Omdat de aandoening vaak gezien wordt bij kinderen met een atopische aanleg (dwz. met constitutioneel eczeem, hooikoorts of astma) wordt het door sommige onderzoekers beschouwd als een mild verlopende atopisch of seborrhoïsch eczeem. Pityriasis alba wordt NIET veroorzaakt door schimmels, gisten of wormen en is dus niet besmettelijk !

Hoe ziet pityriasis alba eruit ?

Kenmerkend zijn de onscherp begrensde fijn schilferende witte ronde tot ovale vlekjes, die voornamelijk gelokaliseerd zijn op het gezicht (met name voorhoofd, wangen en kin). Soms is de aandoening meer uitgebreid en zitten de vlekjes ook op de nek, schouders en armen. De grootte van de vlekjes kan variëren, van 0.5 tot 2 cm in doorsnee. De vlekjes vervagen doorgaans in de wintermaanden maar worden weer duidelijk zichtbaar gedurende de zomermaanden, vandaar ook de naam “zomereczeem”. Pityriasis alba geeft meestal geen klachten. Soms is er lichte jeuk. Op de donkere huid, maar tijdens zonnige dagen ook op de lichte huid, zijn de vlekjes beter zichtbaar. Dit komt doordat de omgevende normaal gepigmenteerde huid beter “bruint” dan de afwijkende huid.

Hoe wordt de diagnose van pityriasis alba gesteld ?

Pityriasis alba is over het algemeen zo gemakkelijk te herkennen dat de diagnose gewoonlijk kan worden gesteld op grond van het klinisch beeld. Aanvullende diagnostiek is vrijwel nooit nodig. Ouders zijn vaak niet alleen ongerust vanwege het cosmetische aspect; ze gaan ermee naar de dokter om een schimmelinfectie (met name pityriasis versicolor (= Maleis: “panu”en Surinaams: “lotta”),  vitiligo of zelfs lepra uit te sluiten. Bij twijfel over de diagnose worden de huidschilfers van de afwijking nog wel eens onder de microscoop onderzocht om een schimmel infectie uit te sluiten. In landen waar lepra (= dit is een infectieziekte van de huid en zenuwen) nog veel voorkomt wordt in de vlek ook het gevoel onderzocht; dit is dan meestal gestoord. Bij vitiligo zijn de huidafwijkingen scherper begrensd, zonder schilfering en volledig wit. Dit laatste is met een zogenaamde “lamp van Wood” gemakkelijk op te sporen.

Wat is de behandeling van pityriasis alba ?

Omdat pityriasis alba een onschuldige “self-genezende” aandoening betreft, is. behandeling niet persé nodig. Een vette crème, zonder actieve bestanddelen, kan de schilfering doen verminderen. Een milde anti-eczeem therapie met bijvoorbeeld een teerbevattende crème doet de aandoening soms verdwijnen. Therapieresistente en zeer uitgebreide gevallen worden nog wel eens behandeld met lichttherapie voor een periode van drie tot vier maanden. Meestal gaat het om uitgebreide vlekjes op de romp en oudere kinderen boven de 12 jaar.

Wat kunt u zelf doen aan pityriasis alba ?

• Geen irriterende zeep produkten gebruiken op de huidafwijkingen. Hiermee verdwijnt de afwijking niet, het wordt alleen maar erger.
• De aandoening is niet besmettelijk. Kinderen hoeven daarom niet thuis te worden gehouden. Ook zullen middeltjes die je bij de drogist kan kopen tegen wormen of schimmel infectis niet helpen.
• Bij zonblootstelling een zonwerende crème (minimaal factor 30) gebruiken om te voorkómen dat de witte vlekjes niet zo erg afsteken tegen de normaal bruinende omgevende huiddelen.

Gaat pityriasis alba vanzelf over ?

In de regel verdwijnt pityriasis alba spontaan in de loop der maanden of jaren.